زردی نوزادان: علت، علائم و درمانها :زردی نوزاد (Neonatal jaundice) یکی از مشکلات رایج در نوزادان تازه متولدشده است که به زرد شدن پوست و سفیدی چشمها منجر میشود. این حالت به دلیل هیپربیلیروبینمی یا افزایش سطح بیلیروبین در خون ایجاد میشود. بیلیروبین یک ماده زردرنگ است که بهطور طبیعی هنگام تجزیه گلبولهای قرمز در بدن تولید میشود.
چرا زردی نوزاد اتفاق میافتد؟
در دوران بارداری، کبد مادر به حذف بیلیروبین از خون جنین کمک میکند، اما پس از تولد، کبد نوزاد باید این وظیفه را به عهده بگیرد. از آنجا که کبد نوزاد در ابتدای تولد هنوز به طور کامل رشد نکرده است، گاهی قادر به دفع بیلیروبین اضافی نیست. این امر باعث انباشت آن در خون و بروز زردی در نوزاد میشود.
علائم زردی نوزاد:
- زرد شدن پوست و چشمها: ابتدا این تغییر رنگ ممکن است از صورت نوزاد شروع شود و به سایر قسمتهای بدن سرایت کند.
- کاهش انرژی و خواب آلودگی: نوزاد ممکن است بیشتر از حد معمول بخوابد و انرژی کمی داشته باشد.
- تغییر در رنگ مدفوع: در برخی موارد، رنگ مدفوع نوزاد میتواند روشنتر از حد معمول شود.
چگونه زردی نوزاد درمان میشود؟
در بیشتر موارد، زردی نوزاد خود به خود طی چند روز یا هفته اول زندگی بهبود مییابد. با این حال، در صورتی که سطح بیلیروبین خیلی بالا باشد، نیاز به درمانهای خاص خواهد بود.
- فتوتراپی (نور درمانی): در این روش، نوزاد در معرض نور مخصوص قرار میگیرد تا بیلیروبین اضافی تجزیه شده و از بدن دفع شود. این روش یکی از رایجترین و سریعترین راههای درمان زردی است.
- افزایش تغذیه نوزاد: تغذیه بیشتر با شیر مادر یا شیر خشک کمک میکند تا نوزاد بیشتر ادرار و مدفوع کند، که این امر به دفع بیلیروبین از بدن کمک میکند.
- در موارد شدیدتر: در صورتی که زردی شدید باشد و سطح بیلیروبین به خطر بیفتد، ممکن است نیاز به درمانهای تکمیلی مانند انتقال خون یا داروهای خاص باشد.
زردی نوزاد معمولاً یک مشکل موقتی است که با مراقبت مناسب بهبود مییابد. اما در صورت مشاهده هرگونه تغییر در رنگ پوست یا چشم نوزاد، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا از درمان بهموقع اطمینان حاصل کنید. داشتن آگاهی از علائم و روشهای درمان میتواند آرامش خاطر شما را فراهم کند.
زردی نوزاد سبب چه مشکلاتی میشود؟
مشکلات ناشی از زردی نوزاد:
اگرچه زردی نوزاد در بیشتر موارد یک مشکل موقتی و قابل درمان است، اما در صورت عدم توجه یا درمان مناسب، میتواند منجر به مشکلات جدیتری شود. این مشکلات بیشتر زمانی رخ میدهند که سطح بیلیروبین به طور خطرناکی بالا برود. در اینجا به برخی از مشکلات و عوارض احتمالی زردی نوزاد اشاره میکنیم:
1. آسیب مغزی (کریپتولوژیک یا آسیب به مغز):
یکی از خطرات اصلی در صورتی که زردی نوزاد درمان نشود، بالا رفتن سطح بیلیروبین به میزان زیاد است. این وضعیت میتواند باعث آسیب به مغز نوزاد شود. بیلیروبین در مقادیر بالا میتواند به مغز آسیب برساند و موجب اختلالات عصبی شود. این حالت به نام کریدریکر شناخته میشود که ممکن است منجر به مشکلاتی همچون فلج مغزی، کاهش تواناییهای یادگیری یا سایر اختلالات عصبی شود.
2. مشکلات شنوایی:
بالا بودن سطح بیلیروبین میتواند به اعصاب شنوایی آسیب وارد کند. این آسیب ممکن است به کاهش شنوایی منجر شود که در موارد شدید و درمان نشده، میتواند مشکلات شنوایی دائمی ایجاد کند.
3. مشکلات قلبی و تنفسی:
در صورتی که زردی نوزاد به درستی درمان نشود، برخی از نوزادان ممکن است دچار مشکلات تنفسی یا اختلالات قلبی شوند، زیرا بیلیروبین بالا میتواند بر عملکرد سیستم تنفسی و گردش خون اثر بگذارد.
4. عفونتها و مشکلات گوارشی:
در نوزادانی که زردی دارند و سطح بیلیروبین در خون آنها بالا است، ممکن است سیستم ایمنی بدن ضعیف شده و آنها در معرض عفونتها قرار بگیرند. همچنین، ممکن است مشکلات گوارشی مانند استفراغ و اسهال در این نوزادان رخ دهد که وضعیت را پیچیدهتر میکند.
5. مشکلات در رشد و تکامل:
زردی درماننشده میتواند تأثیر منفی بر رشد جسمی و روانی نوزاد داشته باشد. ممکن است نوزاد رشد و تکامل طبیعی خود را به تأخیر بیندازد، خصوصاً در موارد شدید که بیلیروبین برای مدت طولانی بالا بماند.
نکته مهم:
اگرچه این عوارض نادر هستند و در بسیاری از موارد زردی نوزاد با درمان مناسب بهبود مییابد، اما در صورت عدم درمان به موقع، خطرات جدیتری میتواند پیش آید. از این رو، اگر متوجه هرگونه علائم زردی در نوزاد خود شدید، توصیه میشود که فوراً با پزشک مشورت کنید تا از درمان بهموقع و جلوگیری از مشکلات احتمالی اطمینان حاصل کنید.
عواملی که خطر ابتلا به زردی بهخصوص نوع شدید آن را زیاد شدن میدهند عبارتاند از:
تولد نوزاد نارس: نوزادی که پیش از هفته ۳۸ بارداری به دنیا میآید امکان دارد نتواند بیلیروبین را همچون سایر نوزادان پردازش بکند. از سوی دیگر، احتمالا به خوبی شیر نمیخورد و مدفوع کمتری دارد. در نتیجه، بیلیروبین کمتری از راه مدفوع دفع میشود.
کبودی قابلتوجه هنگام تولد: نوزادانی که در حین زایمان کبود میشوند امکان دارد به دلیل تجزیه گلبولهای قرمز دچار زیاد شدن بیلیروبین شوند.
گروه خونی: اگر گروه خونی مادر با جنین متفاوت باشد، احتمال دارد کودک آنتیبادیهایی را از راه جفت دریافت کرده باشد که سبب تجزیه سریع گلبولهای قرمز میشوند.
تغذیه با شیر مادر: گاهیاوقات زردی نوزاد به علت شیر مادر میباشد. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، بهویژه آنهایی که مواد مغذی کافی دریافت نمیکنند، بیش از دیگران در معرض خطر این عارضه هستند. با این حالا، به دلیل فواید شیردهی، کارشناسان همچنان آن را توصیه میکنند. تنها نکته مهم این میباشد که از تغذیه متناسب فرزندتان و هیدراته بودن بدن او مطمئن بشوید.
روش تشخیص زردی نوزاد
متخصص اطفال احتمالا میتواند زردی را از روی ظاهر کودک تشخیص دهد. با این حالا، اندازهگیری سطح بیلیروبین خون لازم است؛ چون شدت بیماری و روند درمان را تعیین میکند.تست زردی نوزاد از کف پا انجام میشود. به عبارت دیگر، پرسنل بهداشتی از کف پای کودک خون میگیرند.اگر شواهدی وجود داشته باشد که زردی به دلیل 1 اختلال زمینهای درست کردن شده میباشد، امکان دارد دکتر آزمایشهای دیگری را هم تجویز بکند.
تعیین شدت زردی نوزاد برای بستری شدن در بیمارستان مهم میباشد. زردی خفیف اغلب در عرض ۲ یا 3 هفته خودبهخود از بین میرود. ولی برای درمان زردی متوسط یا شدید امکان دارد فرزندتان مدت بیشتری در بیمارستان بماند یا دوباره بستری شود.
درمانهایی که برای کاهش سطح بیلیروبین خون توصیه میشوند شامل موارد ذیل هستند:
نوردرمانی (فوتوتراپی):
1 لامپ مخصوص که نور طیف سبز-آبی ساطع میکند، برترین دستگاه زردی نوزاد میباشد. نور شکل و ساختار مولکولهای بیلیروبین را به گونهای تغییر میدهد که میتوانند هم از راه ادرار و هم از راه مدفوع دفع شوند.
ایمونوگلوبولین داخل وریدی (IVIg):
اگر علت زردی به تفاوت گروه خونی مادر و کودک مربوط باشد، IVIg برترین داروی زردی نوزاد میباشد. استفاده از این دارو به کنترل زردی یاری میکند و نیاز به انتقال خون را کاهش میدهد.
انتقال خون:
اگر زردی شدید باشد و به سایر درمانها جواب ندهد، کودک به انتقال خون نیاز پیدا میکند. این روش شامل برداشت مکرر مقادیر کمی از خون کودک و جایگزین نمودن آن با خون فرد دیگری میباشد. اینکار سبب رقیق شدن بیلیروبین و آنتیبادیهای مادر میشود.
فتوتراپی به درمان Neonatal jaundice یاری میکند.
روش درمان زردی نوزاد در خانه
اگر زردی شدید نباشد، امکان دارد دکتر تغییراتی را در عادات تغذیه توصیه بکند تا سطح بیلیروبین کاهش یابد. این تغییرات عبارتاند از:
تغذیه مکرر:
تغذیه مکرر سبب میشود کودک شما شیر بیشتری دریافت بکند. در نتیجه، دفعات اجابت مزاج زیاد شدن مییابد و بیلیروبین از راه مدفوع دفع میشود. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند میبایست روزی 8 تا ۱۲ بار در چند روز ابتدا زندگی شیر بخورند. نوزادانی که شیر خشک میخورند میبایست در هفته ابتدا هر ۲ تا 3 ساعت یکبار ۳۰ تا ۶۰ میلی لیتر شیر خشک دریافت کنند.
تغذیه تکمیلی:
اگر کودک در تغذیه با شیر مادر مشکل داشته باشد، وزن از دست بدهد یا کمآب باشد، امکان دارد دکتر استفاده از شیر خشک یا شیر دوشیدهشده را توصیه بکند. گاهیاوقات دکتر از شما میخواهد چند روز به فرزندتان فقط شیر خشک دهید و بعدا دوباره شیردهی را از سر بگیرید.
زردی در نوزادان چقدر طول می کشد؟
این که زردی نوزاد چقدر طول میکشد به نوع تغذیه او بستگی دارد. اگر نوزاد شیر خشک بخورد، زردی معمولا در عرض ۲ هفته خودبهخود از بین میرود. در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، زردی امکان دارد 1 ماه یا بیش طول بکشد.
سرویس خواب کودک و نوجوان آپادانا
برای راحتی نوزاد ، کودک و نوجوان خود ، همچنین احساس آرامش و تمرکز برای آنها بایستی به کیفیت خواب و دکوراسیون اتاق آنها نیز اهمیت دهید سایت آپادانا کودک (معرفی و خرید سرویس خواب نوزاد ، سرویس خواب کودک ، سرویس خواب نوجوان دخترانه و پسرانه – سرویس سیسمونی – تخت خواب نوزاد) شما را در این امر یاری میکند.
مطالب مرتبط:
#