اضطراب جدایی در کودکان

اضطراب جدایی در کودکان : اغلب کودکان شیرخوار یا نوپا در مراحل خاصی از زندگی‌شان، نسبت به جدا شدن از یکی از والدینشان یا احتمال این جدایی، اضطرابی واقعی را نشان می‌دهند و آشفته می‌شوند. به این احساس اضطراب، اضطراب جدایی می‌گویند که یک مرحلهٔ کاملاً طبیعی از رشد عاطفی کودک میباشد.

در این مطلب می‌توانید با مفهوم و علت اضطراب جدایی، سن وقوع اضطراب جدایی در کودک، راهکارهای یاری به کودک در طول اضطراب جدایی، ارزیابی رفتار والدین برای جدایی از کودک، چگونگی آمادگی کودک برای کنار آمدن با جدایی، کنار آمدن با چسبیدن کودک به والدین و مدیریت اضطراب جدایی کودک در طول شب آشنا بشوید.

مفهوم و علت اضطراب جدایی

اضطراب جدایی مرحله‌ای طبیعی از رشد عاطفی کودک میباشد و زمانی آغاز می‌شود که کودکان کم‌کم تشخیص می‌دهند که افراد و اشیا حتی زمانیکه حضور ندارند همچنان وجود دارند که این مفهوم را «اصل پایداری شیء» می‌نامند.اگر از دیدگاه علم تکامل به اضطراب جدایی نگاه نمایید هم منطقی میباشد، زیرا 1 کودک بی‌دفاع به طور طبیعی از جدا شدن از کسی که از او مراقبت و محافظت می‌کند غمگین و آشفته می‌شود.

از بسیاری جهات،‌ رویکردهایی که به کودکان و اضطراب وجود دارد مبتنی بر فرهنگ میباشد. کشورهای غربی تمایل دارند که از همان سن پایین روی استقلال کودک تأکید کنند ولی در بسیاری از دیگر فرهنگ‌ها، کودکان در سال ابتدا زندگی‌شان به ندرت از مادرشان جدا می‌شوند.ریشه و منشأ این مرحله از رشد هرچه که باشد، اضطراب جدایی برای والدین و کودک هر 2 ناراحت‌کننده میباشد .

اضطراب جدایی در کودکان

ولی نکتهٔ مهم و آرامش‌بخش این میباشد که اضطراب جدایی گذراست و شما می‌توانید کارهایی برای کنترل و مدیریت آن انجام بدهید، پس در این مقطع زمانی بهتر است‌ تلاش نمایید به جای غصه خوردن، از این حس شیرین و خوشایند که شما برای کودکتان مهم‌تر از هر کسی هستید لذت ببرید.

سن وقوع اضطراب جدایی در کودک

کودکان می‌توانند علائم اضطراب جدایی را از 6 یا 7 ماهگی هم نشان بدهند، ولی برای بیش کودکان این اضطراب در فاصلهٔ ۱۰ تا ۱۸ ماهگی به اوج خود می‌رسد و تا 3 سالگی هم می‌تواند ادامه یابد. در بیش موارد، اضطراب جدایی زمانی بروز می‌کند که شما کودک را ترک می‌کنید تا به سر کار بروید یا در خارج از خانه کاری را انجام بدهید.

کودک شما می‌تواند اضطراب جدایی را شب‌ها، یعنی هنگامی در رختخواب خوابانده شده میباشد و شما در اتاق کناری هستید هم تجربه بکند. اضطراب جدایی معمولاً هنگامی کودکان به 2 سالگی می‌رسند کاهش پیدا می‌کند.

راهکارهای یاری به کودک در طول اضطراب جدایی

کارهایی وجود دارد که شما می‌توانید برای یاری به کودک در طول مرحلهٔ اضطراب جدایی انجام بدهید. برخی از این راهکارها شامل موارد ذیل است:

نگهداری از کودک را به افراد آشنا بسپارید: اگر مجبورید کودکتان را مثلاً برای برگشتن به سر کار ترک نمایید، بهتر میباشد او را نزد افرادی مثل پدرش، مادربزرگ یا خاله بگذارید که برایش آشنا هستند. کودک شما باز هم اعتراض خواهد نمود ولی هنگامی چهره‌های آشنایی در اطرافش هستند امکان دارد راحت‌تر با نبود شما کنار بیاید.

وقت ترک نمودن کودک را کم‌کم بیش و اضافه کنید: کودکتان را برای دوره‌های ۱۵ دقیقه‌ای قبل کسی که پسندیده می‌شناسد بگذارید. بعدا ۱۵ دقیقه را به‌ تدریج به 1 ساعت برسانید. کودک کم‌کم یاد می‌گیرد که شما همیشه برمی‌گردید و دیگر اضطراب مضاعف حضور 1 نفر غریبه را هم نخواهد داشت.

بگذارید کودک اول مراقبان جدیدش را بشناسد: اگر ضروری میباشد کودکتان را نزد کسی مثل پرستار بچه بگذارید که نمی‌شناسد، به او فرصت دهید که چند بار هنگامی هنوز شما هم حضور دارید با مراقب جدیدش آشنا شود.

پرستار یا مهدکودک را دوباره ارزیابی کنید: اگر هنگامی کودک را ترک می‌کنید، او هنوز هم عصبی و گریان میباشد، شاید آن پرستار یا مهدکودک برای او متناسب نباشند. بنابراین این موضوع را برای تجدید پیشنهاد و بررسی مجدد هم در پیشنهاد بگیرید.

تلاش نمایید عادی‌تر رفتار کنید: کارهای شما نشان می‌دهد که ترک نمودن او موضوع خاصی نیست و شما خیلی زود برمی‌گردید. 1 بغل نمودن کوتاه و بوسیدن می‌تواند برای 1 کودک نگران تأثیر فوق‌العاده‌ای داشته باشد، پس اینکار را امتحان نمایید.

1 خداحافظی روتین داشته باشید: 1 مراسم خوشایند و کوتاه برای خداحافظی نمودن از کودک درست کردن نمایید و هر بار که کودک را ترک می‌کنید آن را انجام بدهید. مراسم روتین به کودک یاری می‌کند که بتواند به شما و به توانایی خودش برای غلبه بر اضطراب جدایی اعتماد کند. پس 1 جمله مثل «فعلاً خداحافظ عزیزم» معمولی را امتحان نمایید تا کودکتان کم‌کم به آن عادت بکند.

ارزیابی رفتار والدین برای جدایی از کودک

کودکان شخصیت‌های متفاوتی دارند، بنابراین برخی از آنان حمله‌های شدیدتری از اضطراب جدایی را تجربه می‌کنند. اگر کودک شما با یاری اقدامات گفته‌شده در بالا آهسته نمی‌شود، ضروری میباشد ارزیابی دوباره‌ای انجام بدهید و راهکارهای خود برای خداحافظی با کودک را دوباره ارزیابی نمایید، چون امکان دارد اشتباه از خود شما باشد! به عنوان مثال ببینید کدام 1 از کارهای ذیل را انجام می‌دهید و در رفع آن کوشا باشید:

اضطراب جدایی در کودکان

آیا هنگامی کودک حواسش نیست از خانه بیرون می‌روید؟ اینکار را نکنید!
آیا موقع خداحافظی خودتان عصبی و نگران هستید؟ اینکار را نکنید!
آیا تا زمانیکه در دیدرس کودک هستید در حالا دست تکان دادن هستید؟ اینکار را نکنید!
آیا موقع خداحافظی از کودکتان بغض یا گریه می‌کنید؟ اینکار را نکنید!
چگونگی آمادگی کودک برای کنار آمدن با جدایی ‌

مثل هر تغییر دیگری، به کودک فرصت دهید که به‌ تدریج با آن کنار بیاید. خواه او را نزد یکی از اعضای خانواده‌تان می‌گذارید و خواه یک پرستار بچه، می‌توانید از پیش پیشنهادهای ذیل را در خانه امتحان کنید:

بگذارید کودک به اتاق امن دیگری برود: اگر کودک شما را ترک ‌کند، راحت‌تر می‌تواند با غیبت شما کنار بیاید. اجازه بدهید 4 دست‌وپا و به تنهایی به 1 اتاق دیگری برود که اگر در آن اتاق مدت کوتاهی بدون نظارت باشد خطری برای او وجود نداشته باشد،‌ چند دقیقه صبر نمایید و بعد به دنبالش بروید.

شما از اتاق بیرون بروید: شما می‌توانید به کودکتان بگویید که می‌خواهید از اتاق بیرون بروید،‌ می‌خواهید مثلاً به آشپزخانه بروید و برمی‌گردید. با اینکار، کودکتان یاد می‌گیرد که هنگامی شما برای 1 یا 2 دقیقه بیرون می‌روید همه چیز پسندیده خواهد بود و شما همیشه برمی‌گردید.

به او فرصت آشنایی با وضعیت‌های نو را بدهید: هنگامی پرستار بچه می‌گیرید،‌ پیش از این که آنان را با هم تنها بگذارید از پرستار بخواهید که چند بار بیاید و در حینی که خودتان حضور دارید با کودک آشنا شود و با او بازی بکند. نخستین باری که می‌خواهید کودک را نزد پرستار بگذارید و خودتان بیرون بروید هم از او بخواهید که نیم ساعت زودتر بیاید تا او و کودک پیش از بیرون رفتن شما کاملاً با هم سرگرم شده باشند. اگر کودکتان را در خانهٔ 1 یار یا یکی از اقوام می‌گذارید هم همین رویکرد را در قبل بگیرید و زودتر به آن جا بروید تا کودک با آن نفر بیش خو گیرد و احساس راحتی بکند.

همیشه خداحافظی کنید: هنگامی کودک را ترک می‌کنید او را بغل کنید و ببوسید. به او بگویید کجا می‌روید و کی برمی‌گردید ولی مراسم خداحافظی را طولانی نکنید و در مقابل وسوسهٔ یواشکی خارج شدن مقاومت کنید، زیرا مطمئن باشید کودکتان حتماً غمگین می‌شود اگر فکر بکند شما ناگهان ناپدید شده‌اید.

قضیه را جدی نکنید: کودکتان نسبت به احساسات شما حساس و همدل میباشد، در نتیجه اگر کودکتان آغاز به گریه نمود شما تلاش نمایید جلوی او گریه نکنید یا خودتان را غمگین نشان ندهید تا هر دوی شما کم‌کم بر این ناراحتی غلبه نمایید. خواهید دید که به‌ مرور اشک‌های فرزندتان پیش از این که شما از حیاط بیرون بروید خشک می‌شود.

به جای چند بار، 1 بار بیرون بروید: این که چند بار از در خانه یا مهدکودک بیرون بروید و دوباره برگردید که ببینید حالا کودک چگونه میباشد، کار را برای شما،‌ کودک و پرستار یا پایان مراقبان دیگر سخت‌تر خواهد نمود، پس تلاش نمایید 1 بار خداحافظی نمایید و بروید.

اول 1 دوری آزمایشی را امتحان کنید: نخستین دوری از کودک را به 1 ساعت یا کمتر محدود نمایید. همچنان که شما و کودکتان با پرستار یا مهدکودک بیش آشنا می‌شوید می‌توانید طول این بیرون رفتن‌ها را بیش نمایید.

کنار آمدن با چسبیدن کودک به والدین

اضطراب جدایی می‌تواند برای والدین هم سخت باشد، به‌ ویژه اگر هنگامی کودک را ترک می‌کنند او هیستریک می‌شود یا به پیشنهاد می‌رسد که یکی از والدین را به دیگری ترجیح می‌دهد.

شما امکان دارد از این که کودکتان را قبل کس دیگری می‌گذارید احساس گناه نمایید و هنگامی جدا هستید نگران او باشید. اگر هم کودک بخواهد دائماً به او توجه نمایید امکان دارد کلافه و فرسوده بشوید یا حتی احساس خشم نمایید. داشتن این احساسات طبیعی میباشد،

پس مرتب به خودتان یادآوری نمایید که:

اضطراب جدایی طبیعی و موقتی میباشد.
کودکتان دارد یاد می‌گیرد که به شما اعتماد بکند.
کودک در حالا کسب مهارت‌هایی میباشد که او را از شما مستقل می‌کند.
هرچند امکان دارد خیلی کلافه شده باشید ولی به یاد داشته باشید که اضطراب جدایی نشانه‌ای از دلبستگی عاطقی و سالم کودکتان به شما است.

اضطراب جدایی در کودکان

مدیریت اضطراب جدایی کودک در طول شب

گاهی هم ترس کودک از جدایی شما در شب برای او کاملاً واقعی میباشد، بنابراین بهتر میباشد تلاش نمایید ساعت‌های پیش از خواب تا جای ممکن تسکین‌دهنده، آهسته و سرگرم‌کننده باشند و پیش از خواب زمان بیشتری را به کودک اختصاص بدهید. برایش کتاب بخوانید، او را در آغوش بگیرید و با هم ترانه‌ای را زمزمه نمایید.

اگر پس از این که کودک را در رختخوابش گذاشتید برای دیدن شما گریه نمود، ایرادی ندارد که برای اطمینان خاطر او و اطمینان خاطر خودتان که او حالش پسندیده میباشد پیشش بروید، ولی این دیدارها میبایست کوتاه و بدون هیجان باشد تا کودک یاد گیرد که بدون یاری زیادی از سوی شما به خواب برود.

مطالب مرتبط :

اشتباهات در دکوراسیون اتاق خواب

راهنمای خرید سرویس خواب نوزاد و نوجوان

سرویس چوب کودک و نوزاد